Van laaggeletterde naar een krachtig mens
Anna is een vrijwilliger in de gemeente Heusden en deelt met ons haar verhaal over laaggeletterdheid. Ze heeft tot haar 30ste niet de kans gekregen om aan haar taal en rekenen te werken. Toen de nood hoog werd zette ze zich over haar schaamte en angst heen om aan de slag te gaan met lezen, schrijven en rekenen. In dit verhaal vertelt ze waar ze vanaf haar jeugd tegenaan liep en waar haar kantelpunt geweest is. In verband met privacy hebben wij haar naam veranderd.
Anne werd in een groot gezin geboren waar zij de oudste was. Aan de buitenkant leek het gezin gelukkig en hadden ze alles, maar binnen in het gezin werd Anne door haar ouders onderdrukt, mishandeld en niet begrepen. Anne ziet haar jeugd als een hel op aarde.
“Als kind kreeg ik niet de aandacht van mijn ouders die een kind nodig heeft. In het begin mocht ik naar school maar daar bleek ik vast te lopen. Het leren vond ik lastig en ik werd gezien als een dom kind. Nu weet ik waarom het niet lukte, maar toen was je gewoon dom! Thuis kreeg ik niet de liefde, ik was al gauw goed genoeg voor huishoudelijke karweitjes en het verzorgen van mijn zusjes en broertjes”, vertelde Anna heel open.
“Mijn jeugd stond in het teken van huishouden, opvoeden en werk”
“Tijdens mijn lagere school kreeg ik een leerachterstand en bleef ik een aantal keer zitten. Hierdoor liep ik behoorlijk achter met lezen, schrijven en rekenen. De leerkrachten deden daar niets mee. Ze hadden totaal geen idee van onze gezinssituatie. Ik was gewoon een zwakke leerling waar van alles en nog wat mis mee was. Toch lukte het mij om het eerste schooljaar van de huishoudschool af te maken (dit heet tegenwoordig speciaal onderwijs), maar daarna vonden mijn ouders dat ik toch niet slim genoeg was. Dus was mijn schoolcarrière heel snel voorbij en mocht ik thuis het huishouden voor mijn rekening nemen. Mijn ouders leefde hun leven en ik was voor het netjes houden van het huis, mijn broertjes en zusjes en het koken verantwoordelijk. Daarnaast moest ik gewoon geld gaan verdienen. Mijn loon ging naar mijn ouders. Voor de rest moest ik als 13-jarig kind voor mezelf gaan zorgen. Dus zelf mijn kleding kopen, maar ook als ik iets extra’s wilde of nodig had. De rest van mijn geld maakten mijn ouders zelf op. Thuis kreeg ik regelmatig te horen wat ik vooral niet kon en waar ik niet goed in was. Als je als kind 100 keer per dag te horen krijg dat je dom en nergens goed voor bent, dan ga je het ook geloven. Dus mijn zelfvertrouwen was heel laag en had ik last van spanningen en depressie. Mijn jeugd stond in het teken van: huishouden, opvoeding en werk.”
“Mijn man liet mij weten dat ik heel veel waard was”
“Alles veranderde toen ik 21 jaar werd. Toen kwam ik mijn huidige man tegen. Mijn ouders vonden mijn man niet goed genoeg en keurde hem volledig af. Maar ik kreeg wel mijn vrijheid. Toen wij aan onze relatie begonnen heb ik mijn huidige man alles over mijn verleden verteld. Ook over mijn laaggeletterdheid. Dat ik niet de kans heb gekregen om goed te leren lezen, schrijven en rekenen. Het maakte hem niets uit, want ik was en ben belangrijk voor hem. Mijn man gaf mij liefde, warmte en respect. Alles wat ik thuis nooit gehad. Hij liet mij weten dat ik heel veel waard ben. Op mijn 23ste trouwde ik met mijn man en begon ik met mijn eigen leven. Ik was gelukkig! Het geld dat ik verdiende kon ik in ons eigen leven stoppen en zo konden wij stapje voor stapje voor ons eigen huis sparen. De zelfstandigheid bracht ook wat ingewikkelde dingen van het leven met zich mee. Ik vermeed alles wat met taal te maken had. Ook moeilijke worden in een gesprek. Je wordt daar heel creatief in. Mijn man regelde de ingewikkelde dingen en ik de rest. Zo waren wij een super team samen! Mijn laaggeletterdheid was nooit een probleem. Want mijn man loste dat stukje voor mij op.”
“Dit veranderde toen mijn man en ik een kindje kregen. Mijn zoontje had, net als ik toen ik klein was, gedragsproblemen. Hierdoor liep hij op een gegeven moment achter met rekenen. Toen mijn zoontje 8 was kreeg hij op school met vermenigvuldigen te maken. Het lukt hem niet en werd ik voor een gesprek met de meester uitgenodigd. In die tijd werkte mijn man in de transport wereld en was hij regelmatig van huis weg. Daardoor kwam het opvoeden van ons kind vooral op mij terecht.
“Hij lachte mij vierkant uit!”
Omdat ik nooit de kans heb gekregen om te kunnen rekenen, kon ik mijn zoontje hiermee niet helpen en vroeg ik zijn meester om hulp. Of de school daar iets in kon beteken. Ik verzamelde mijn moed en vertelde zijn meester dat ik dit zelf niet kon. Hij lachte mij vierkant uit! Hij vond het belachelijk dat ik niet kon rekenen! Ik voelde mij toen zoals ik mij als jong meisje gevoeld had: dom, onbegrepen en gekwetst. Het was een pijnlijke situatie maar die zorgde wel voor dat ik over mijn laaggeletterdheid aan het denken gezet werd. Ik wilde er volledig voor mijn zoon zijn en hem de liefde en wijsheid geven die ik zelf nooit gehad heb.
Naast de liefde voor mijn gezin heb ik ook veel liefde voor geloof. Mijn bezoeken aan de kerk brachten mij veel rust. In de kerk hoorde ik er bij. Ook had ik een droom: iets voor de kerk te kunnen betekenen. Ik wilde over geloof schrijven, bijvoorbeeld naar missionarissen in het buitenland.
In de kerk leerde ik een dame kennen die net als ik moeite had met lezen en schrijven. Samen besloten wij naar een lees en schrijf groep te gaan. Ik was blij dat ik daar niet alleen naar toe hoefde te gaan. Juist de eerste stap bleek voor mij een moeilijke te zijn. Intussen had ik twee grote redenen om aan de slag te gaan met taal: mijn zoontje en de kerk. En toch heb je een bepaalde angst, want intussen ben je een volwassen persoon die aan de slag moet met lezen en schrijven. Het onbekende van zo’n groep bracht de meeste spanning: wie zit er in zo’n groep, zijn het mensen zoals mijn kennis en ik, ben ik weer de domste? Allemaal vragen die door mijn hoofd gingen. Toen ik eenmaal daar was merkte ik dat ik met lotgenoten te maken had, waarbij sommigen nog meer taalachterstand hadden dan ik. Mijn eerste stap had ik samen met een maatje gezet en het was de beste stap ooit!
“Op mijn 30ste terug naar school!”
Het ging verrassend vlot. Na 1 jaar avondlessen gevolgd te hebben, stapte ik over naar dagonderwijs en leerde ik de Nederlandse taal. Het beviel mij zo goed, het leren, dat ik ook nog eens de rekenlessen ging volgen. Want wat de meesten vanzelfsprekend vinden, zoals het uitrekenen van een korting in de winkel, was voor mij totaal onbekend terrein. Ik had geld en kocht mijn boodschappen, maar nu kan ik korting uitrekenen en heb ik dus meer geld over. Doordat ik beter kon lezen en schrijven en intussen ook rekenen kwam er verandering in mijn leven. Ik was niet meer dom en ik hoor erbij. Ik kon weer volledig deel nemen aan de maatschappij. In één keer kreeg ik veel meer kansen. Mijn zelfvertrouwen schoot omhoog en durfde ik nieuwe dingen aan te pakken. Dit deed ik niet alleen. Want door al deze ontwikkelingen stond mijn man achter mij en hielp hij mij in mijn leerproces. Zo haalde ik mijn rijbewijs! En je zult het niet geloven, maar mijn theorie heb ik gelijk de eerste keer gehaald. Het ging gepaard met tranen en onzekerheden, maar ik heb het wel zelf geflikt! En wat een vrijheid kreeg ik. Nu kon ik zelf met mijn auto overal naar toe gaan. Zelf mijn route uitstippelen, omdat ik nu wel kon lezen en zelf uitzoeken. Na het leren van lezen, schrijven en rekenen gingen opeens heel veel deuren open! Ik kon mijn zoontje weer helpen, voor de kerk brieven schrijven, mijn eigen praktijk opzetten. Ik ben als mens gaan groeien en ontwikkelen. Er kwamen mooie kansen op mijn pad.
Intussen ben ik gepensioneerd en ben ik een vrijwilliger in de gemeente Heusden. Mijn vrijwilligerswerk is alles voor mij. Ik heb altijd kunnen werken en naast mijn werk veel avonturen kunnen beleven en nu heb ik rust. Mijn leven mij alles gebracht wat ik graag wilde hebben, vooral nadat ik aan de slag ben gegaan met lezen, schrijven en reken. Het vrijwilligerswerk is een kers op de taart voor mij.
Als ik terug kijk naar mijn leven, de stappen die ik genomen heb om mijn schaamte opzij te zetten en aan de slag te gaan met het leren lezen, schrijven en rekenen zie ik hoeveel het mij gebracht heeft! Ik ben een rijker mens geworden. Daarom vind ik ook dat als mensen nu moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen, ga alsjeblieft daarmee aan de slag. Het brengt jou heel veel, veel meer dan je voor mogelijk houdt. Voor mij was het dat ik zelfstandig kon zijn, niet meer van anderen afhankelijk. Je hoort weer bij de maatschappij! Wat mij betreft wil ik deze mensen hier ook bij helpen, dus als de eerste stap moeilijk is, dan ga ik desnoods met je mee! Want ik weet precies wat dit betekent en dit gun ik je! De boodschap naar hun omgeving is: zorg ervoor dat zij deze stap zetten. Help ze juist om de weg naar taal en rekenen te vinden! Help ze bij hun zelfstandigheid.”
Ken je iemand of ben je iemand die moeite heeft met lezen, schrijven, rekenen en/of digitale vaardigheden. Neem dan contact op met Taalhuis Heusden. Klik hieronder op de link voor meer informatie.